Eglise Saint Sauveur

Het is de 3e kerk op deze plek. Ze werd herbouwd tussen 1842 en 1847 in een neoklassieke Italiaanse stijl met een nieuwe oriëntatie (noord/zuid) om een marktplein vrij te maken in het stadscentrum. In 1983 op de monumentenlijst geplaatst.

Voormalige collegiale en parochiekerk uit 1847.
- De eerste bekende kerk dateert van het einde van de 12e eeuw en wordt voor het eerst vermeld in 1196. Ze was gewijd aan Sainte-Marie en behoorde toe aan de kanunniken van Le Puy en vervolgens aan die van Saint-Sauveur.
De oorspronkelijke kerk, gebouwd in het centrum van de stad, was oost-west georiënteerd.
Volgens de geschiedenis markeerde de stichting van een collegiale kerk in Crest de unie tussen de bisdommen Die en Valence, die 4 eeuwen duurde (1276-1687), voor de uiteindelijke fusie in 1790.
- Deze kapel werd verwoest tijdens de godsdienstoorlogen (16e eeuw) en er is niets meer van over. Het gewelf van de kerk werd ook afgebroken en vervolgens herbouwd in 1594, op kosten van de inwoners.
- In april 1836 stortten de gewelven in, die in 1821 waren gebouwd ter vervanging van het oude plafond dat was geïnstalleerd na de vernielingen veroorzaakt door de godsdienstoorlogen.
In 1840 werd besloten om de kerk te herbouwen, maar de eerste steen werd pas in de herfst van 1842 gelegd. Onder leiding van de jonge diocesane architect H. Epailly moesten zijn plannen doen denken aan de basiliek van de Sint Pieter in Rome (doc Crest). De basiliek werd herbouwd met een andere oriëntatie (noord-zuid) en naar achteren geplaatst om de stad van een marktplein te voorzien. Het marktplein bevond zich buiten de stadsmuren. Hiervoor was het nodig om direct in de rots te bouwen en een oude katoenfabriek, een voormalige boetekapel en een deel van de omliggende woningen af te breken.
De nieuwe kerk werd in 1846 ingezegend door pastoor Genthon, maar het plaveisel was pas in 1847 klaar; de definitieve opleveringsceremonie werd pas op 9 mei 1848 gehouden. De grote galerij werd in 1860 toegevoegd en het orgel werd in 1934 geïnstalleerd.
De oude 16e-eeuwse deuren zijn nog steeds te zien in de toren. Dit is een van de weinige overgebleven afbeeldingen van de citadel.

De Sint-Saviouruskerk is een typisch voorbeeld van 19e-eeuwse Italiaanse neoklassieke architectuur, met een gevel in de vorm van een oude tempel, Ionische zuilen met gekrulde kapitelen, bekroond door een fries en een driehoekig fronton.
De gevel is opgetrokken in bewerkte steen, terwijl de rest van het gebouw in breuksteen is opgetrokken.
De locatie zelf, in het reliëf dat het creëert om een plein voor zichzelf te creëren, is een weerspiegeling van zijn grootsheid en kracht.